Path Analysis Moderator-AMOS sample

บทความนี้เป็นการย้อนบทความเดิมมาลงใหม่ในเว็บไซต์นี้ครับ"

ต่อเนื่องจากบทความก่อนที่กล่าวถึงการวิเคราะห์ Path Analysis Moderator ด้วยโปรแกรม Mplus มาในบทความนี้จะขอนำตัวอย่างการใช้งานใน AMOS จากคลิปของ James Gaskin มาฝากกันครับ

---

คลิปจาก youtube ด้านบน ผู้สร้างคือ James Gaskin ถ้าลองค้นเกี่ยวกับ SEM หรือ AMOS เชื่อว่า จะต้องเจอชื่อของเป็นอย่างแน่นอน ผมเลยขอนำสัก 1 คลิปของเขามาบอกต่อกันครับ

คลิปนี้ สอนเกี่ยวกับการทำ Interaction term เพื่อวิเคราะห์ใน Path analysis ครับ วิธีการมีดังนี้ครับ

1.ทำการแปลงค่าตัวแปรทั้งหมดให้เป็นค่า Z

แปลงเพื่ออะไร ก็เพื่อให้ค่าของตัวแปรทุกตัวอยู่บนฐานเดียวกันก่อน

ถามว่า แล้วปกติต้องทำหรือไม่ ตอบว่าไม่ต้องครับ เพราะว่าถ้าตัวแปรของเราอยู่ในฐานเดียวกันอยู่แล้ว ก็ไม่ต้องทำครับ เช่น เป็น likert scale 54321 ลักษณะนี้ก็ถือว่าบนฐานเดียวกัน ไม่ต้องแปลงเป็น Z ก่อนครับ

แต่ ณ ที่นี้เราทำเพราะว่าเราจะเตรียมเพื่อไปทำ Interaction ต่อครับ

2.ทำ Interaction

เมื่อทำการเตรียมตัวแปรเป็นค่า Z เรียบร้อยแล้ว ขั้นต่อมาคือการทำ Interaction ซึ่งก็คือการนำสองตัวแปรมาคูณกัน

(เรียกหลายคำได้ว่า Interaction, Product) เช่นในตัวอย่าง คือ ต้องการทดสอบว่า Part เป็น Moderator ของ Feedback หรือไม่

ดังนั้นจึงต้องทำ Feedback กับ Part มาคูณกัน ให้กลายเป็นตัวแปรใหม่ เพื่อเตรียมทดสอบความเป็น Moderator ต่อไป (ในโปรแกรม SPSS คือสามารถคูณกันโดยใช้คำสั่ง Compute แล้วใช้ตัว * ตามปกติเลยครับ)

3.วาดโมเดลวิเคราะห์ใน AMOS

เมื่อสร้างตัวแปรใหม่ (ตัวคูณ) ขึ้นมาแล้ว ถัดมาที่โปรแกรม AMOS การลากเส้นเพื่อพยากรณ์ ต้องมี 3 เส้นนี้เป็นอย่างน้อยครับ (จะขออธิบายในทางแนวคิดสักเล็กน้อย)

สมมติเป็นตัวแปร X, M, XM, Y โดยที่

X คือ ตัวแปรอิสระ

M คือ ตัวแปรแทรก (Moderator)

XM คือ ตัวแปร interaction (คูณกัน)

Y คือ ตัวแปรตาม

เส้นที่ต้องพยากรณ์คือ X > Y, M>Y และ XM > Y โดยที่การพิจารณาว่า M จะเป็น Moderator ของ X หรือไม่

เมื่อวิเคราะห์แล้ว พิจารณาว่าตัวแปร XM มีนัยสำคัญต่อ Y หรือไม่

ถ้ามี ให้พิจารณาที่ตัวแปร M ต่อว่ามีนัยสำคัญหรือไม่

• ถ้าทั้งตัวแปร XM และ M มีนัยสำคัญต่อ Y แสดงว่าเป็น Moderator แบบ Quasi

• ถ้าตัวแปร XM มีนัยสำคัญต่อ Y แต่ M ไม่มีนัยสำคัญ แสดงว่าเป็น Moderator แบบ Pure

• แต่ถ้าทั้งตัวแปร XM และตัวแปร M ต่างก็ไม่มีนัยสำคัญต่อ Y แสดงเป็น Homologizer

อ้างอิง: Subhasg Sharma, Richard M Durand, and Oded Gur-Arie. 1981.Identification and Analysis of Moderator Variables. JMR Journal of Marketing Research (pre-1986) p.291.

4.ดูผลเส้นพยากรณ์

ใน AMOS ในเมนู Output และเลือกที่ Estimate เพื่อดูค่าพยากรณ์ต่อไปครับ

ย้ำเสมอนะครับว่า โปรแกรมนั้นใช้ไม่ยาก เราสามารถหาวิธีการใช้งาน ฝึกใช้งาน ลองเล่น หรือแม้แต่จะเปลี่ยนไปใช้โปรแกรมที่มันง่าย และ เหมาะกับเราได้เสมอครับ แต่ประเด็นสำคัญที่ต้องพูดถึง และพูดเป็นอันดับแรกเสมอเลย คือ ความถูกต้องทางวิชาการ สถิติ ถ้าเมื่อไหร่แล้วที่เราเข้าใจสถิติผิดไป ผลที่วิเคราะห์ออกมาก็ย่อมผิดไปอย่างแน่นอนครับ

---

สนใจเรียนสถิติพื้นฐานสำหรับการวิจัย Basic Statisitc by SPSS หรือสถิติขั้นสูงสมการโครงสร้าง Advanced Statistic SEM ติดต่อสอบถามได้ในทุกช่องทาง

ร่วมติดตามได้ทุกช่องทาง

follow or subscribe in any channel

tel.086-555-5949

line: @SmartResearchThai

email: contact@SmartResearchThai.com

www.SmartResearchThai.com

Youtube: SmartResearchThai

Facebook: SmartResearchThai