บทความนี้ ขอนำบทความเก่าเรื่อง Software Comparison มา rewrite กันอีกครั้งครับ (บทความเก่า)
โดยครั้งนี้ ขอเพิ่มการนำเสนอว่าทำไมภาพใน LISREL ถึงต่างจากค่าโมเดลฟิตของโปรแกรมอื่น เนื้อหาเป็นอย่างไรนั้น ไปติดตามกันได้เลยครับ
บทความวันนี้จะทำการทดสอบโปรแกรมทางสถิติ 3 ตัวในการวิเคราะห์ SEM ว่าได้ผลเป็นอย่างไร มีอะไรที่น่าสนใจในแต่ละโปรแกรมบ้าง โปรแกรมทั้ง 3 ได้แก่ AMOS LISREL และ Mplus มาร่วมทดสอบกันเลยครับ
AMOS result
ภาพที่ 1 AMOS result ลองดูที่ค่า Model fit ขอพูดในตัวหลักๆ เช่น Chi-square = 56.335, df = 40 และ p-value = 0.045
ลองไปดูกันต่อในภาพที่ 2 ครับ
LISREL result
ภาพที่ 2 LISREL result ลองดูที่ค่า Model fit ขอพูดในตัวหลักๆ เช่น Chi-square = 55.71, df = 40 และ p-value = 0.050 ตรงนี้จะเห็นค่าไม่เท่ากันแล้ว แต่ทำไมล่ะ เดี๋ยวมีคำอธิบายครับ
แต่ลองไปดูกันต่อในภาพที่ 3 กันก่อนครับ
Mplus result
ภาพที่ 3 Mplus result ลองดูที่ค่า Model fit ขอพูดในตัวหลักๆ เช่น Chi-square = 56.42, df = 40 และ p-value = 0.044 ตรงนี้จะเห็นค่ามีความใกล้เคียงกับของ AMOS แต่แตกต่างกับของ LISREL
ทำไม LISREL จึงแตกต่าง
จริงๆ การพูดว่าแตกต่างก็อาจจะไม่ถูกนัก เนื่องจากใน LISREL นั้นนำเสนอค่า chi-square กับ p-value ในภาพนั้น นำเสนอผลด้วยสูตรที่ต่างกัน ลองไปดูภาพนี้กันครับ
จากภาพนี้จะเห็นเลยว่า ใน LISREL นั้นจะนำเสนอค่า Chi-square , P-value อยู่ 2 ค่า คือแบบ Normal Theory Weighted กับแบบ Minumum Fit Function ซึ่งถ้าเทียบกับค่า Minimum Fit Function จะพบว่า มีค่าใกล้เคียงกับของ AMOS และ Mplus
โดยสรุป
เรามาสรุปเนื้อหาในบทความนี้กันสักหน่อยครับ
ทั้ง 3 โปรแกรมนี้ AMOS LISREL Mplus นั้นเป็นโปรแกรมประเภท Covariance-based (อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ covariance-based) ซึ่งทั้ง 3 โปรแกรมก็มีความสามารถในการออกผลได้ "ถูกต้อง" เหมือนกัน ดังนั้น วางใจได้ว่าไม่ว่าจะใช้โปรแกรมไหน ก็ได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำเท่ากันแน่นอน ถ้าเป็นข้อมูลเดียวกัน วาดนำเสนอโมเดลเหมือนกัน หรือไม่ได้ไปตั้งค่าใดๆ พิเศษต่างออกไป
แต่ในขณะเดียวกัน จากบทความนี้ก็พบว่า LISREL นั้นนำเสนอค่า chi-square และ p-value ที่ปรากฏบนภาพนั้นต่างออกไป แต่อย่างไรก็ตาม หากเข้าไปดูใน output ก็จะเห็นว่ามีค่าโมเดลฟิตที่เท่ากันกับโปรแกรมอื่น หรือจะเรียกว่า lisrel นั้นนำเสนอผลลัพธ์จากหลายๆ สูตร ให้เราได้ตัดสินใจ
ดังนั้น ณ ตรงนี้ความแตกต่างที่ชัดที่สุดสำหรับ 3 โปรแกรมนี้ ก็คือ วิธีการ input เนื่องจาก AMOS เป็นโปรแกรมที่ใช้วิธีการวาดรูปเป็นหลักหรือที่เรียกว่า Grahpical User Interface: GUI จึงทำให้ง่ายต่อการใช้งาน ในขณะที่ LISREL กับ Mplus จะใช้วิธีการเขียนคำสั่ง หรือ Command Syntax
แต่ไม่ว่าจะเป็นโปรแกรมไหน สิ่งสำคัญที่สุดก็คือความรู้ด้านสถิติ เพราะถ้าไม่เข้าใจหลักการ ที่มา ที่ไปแล้ว ต่อให้โปรแกรมจะง่ายแค่ไหนก็ตามแต่หากไม่เข้าใจสถิติ ก็นับว่ายากต่อการทำวิจัย การวิเคราะห์ข้อมูลอย่างแน่นอน
สนใจเรียนสถิติโดยเฉพาะเรื่อง SEM ไม่ว่าจะเป็นโปรแกรม AMOS LISREL หรือ Mplus สามารถสอบถามรายละเอียดการเรียนเพิ่มเติมได้ในทุกช่องทางครับ หรือเข้าดูรายละเอียดเบื้องต้นได้ที่
ร่วมติดตามได้ทุกช่องทาง
follow or subscribe in any channel
tel.086-555-5949
line: @SmartResearchThai
Blockdit: SmartResearchThai
Youtube: SmartResearchThai
Facebook: SmartResearchThai